Toen drie jaar geleden de Passion voor het eerst zou worden opgevoerd was dat nogal wat. Gouda stond op z’n kop, inclusief mijn eigen straat. Overal stellages en afgezette straten. We kunnen een stelletje zeurders zijn in mijn stad en dat zeuren deden we van harte en met enige humor. ‘Jezus komt morgen’, zei de winkelier, als verklaring waarom hij zijn nering eerder moest sluiten. Op de avond zelf werd het bijzonder en maakte al dat gedoe plaats voor een gevoel van verwondering en trots. Dan besef je weer even hoe groot het verschil kan zijn tussen iets dat je ‘life’ (‘levend’, in gewoon Nederlands, maar dat klinkt zo raar) meemaakt en iets dat je op televisie volgt. Dat gold in het bijzonder voor de processie; de optocht waarbij een groot, neonverlicht kruis werd voortgedragen door onze straten. Samen met, Loes, mijn vrouw heb ik een deel meegelopen en voor het eerst voelde deze protestant hoe sterk het de beleving vergroot als je zo meedoet. Bijzonder.

Dit jaar kwam de Passion naar Den Haag. Overdag moest ik even op de Tweede Kamer zijn, maar geen moment kwam het in mij op om even naar de opbouw te gaan kijken. In de avond had ik het druk. Geen tijd voor de Passion. Loes was er wel voor gaan zitten en riep me toe dat het mooi was. Drie keer ben ik even gaan kijken. Drie keer miste ik de muziek en kwam midden in wat straatinterviews terecht. Ik knapte er helemaal op af. ‘Ja maar, de muziek is zo mooi, zo passend, alsof het er voor gemaakt is’, zei Loes nog. Ongetwijfeld, maar ik ergerde me aan het in de mond leggen van uitspraken, aan het schijnpositivisme waarmee alles werd benaderd en dat alles met dat te grote neonkruis op de achtergrond. Even was ik weer terug in mijn eigen gereformeerde jeugddagen en terug in mijn verzet tegen alles en iedereen die me vertelde wat ik denken moest, de dominee voorop. Ik moet een ondankbaar rotjoch zijn geweest. Maar toch. Met deze beelden had ik minder dan niets.
Bij zoiets geldt: als je niet meegaat, ga je tegenhangen. Guido Rijnja zei het in een ‘dagdicht’ via twitter wat milder:

Passion ontlokt discussie:
een goed verhaal of show?
Ik koester de ilussie:
sta stil in dubio 

Die dubio heb ik dus ook. Ik snap de meerwaarde van de Passion in een nauwelijks nog gelovig land. Ik herinner me hoe die eerste keer in Gouda een vader een gesprek had met zijn op zijn schouders zittende dochter over het verhaal van de Bijbel zoals dat die avond verbeeld werd, wondermooi. Nuttig en wat mij betreft meer dan alleen ‘het koesteren van de illusie’. Maar ik laat me niet zomaar in een show plaatsen en ik meen dat dit voor meer mensen geldt. Dus wat moet ik er van denken? Misschien moet ik niet teveel denken.

Op een dag, ik speelde toeristje
Op een berg, ik had lang gelopen
Viel een schaduw schuin op mijn pad

Ik keek omhoog, met tegen de zon in geknepen ogen
en zag een kruis door geloken takken heen
Zonnevlekken, vermoeide benen en dito hoofd
vingen het beeld op zoals het was bedoeld:
een boodschap van boven, een teken van God

Toen schudde ik mijn hoofd
en verklaarde mijn lot
uit zonnevlekken, vermoeide benen en dito hoofd

Met mijn hand boven mijn ogen keek ik het kruis weer aan
zag rauwe steen met groene randen
een vage Christus, gespreide armen, handen
en gaf mijn glimlach
aan wat steeds weer wordt gezien, geduid, geloofd

Peter Noordhoek