En de Oscar gaat naar: Alan Rickman als Severus Snape!

Het is 'Oscar Night'. Over de rode loper komen de sterren, fotografen doen hun werk. Flits! Flits! Wie gaan er met de standbeeldjes van ome Oscar vandoor? Stel ik zat in de jury - oh, wat een mooie klus lijkt me dat, dan zou ik keet gaan schoppen. Want er moet een fout worden goedgemaakt. of nog nog beter; iets dat al goed is moet erkend worden als nog beter. Severus Snape, na Voldemort toch wel de grootste held in de Harry Potter cyclus van J.K. Rowlings, heeft een werkelijk bijzondere acteerprestaties geleverd en die hoort beloond te worden. Een Oscar voor Alan Rickman als Severus Snape!!

Tot voor kort hoopte ik voor de Oscars op ‘Boyhood’, de film van regisseur Linklater. In die film wordt een jongen gevolgd terwijl deze opgroeit in een heel gewoon dorp, met hele gewone ouders – zo gewoon dat ze scheiden – en een hele ongewone zus, maar zussen horen ook ongewoon te zijn. Totaal geen film voor mij. Na een kwartier dacht ik ‘hoe lang moet ik nog?’, maar omdat ik zelf de film had aanbevolen bij Loes kon ik dat natuurlijk niet hardop zeggen. Na afloop waren we beiden heel enthousiast.

Tragic magic

Maar de film mag geen Oscar krijgen, althans niet als het om de beste hoofdrol gaat. Er dient een fout goed gemaakt te worden. Met terugwerkende kracht draag ik Alan Rickman voor als Oscarwinnaar voor zijn rol als Severus Snape in de Harry Potter filmcyclus. Er is namelijk iets bijzonders verschenen. Echt. Ik maak geen grapje. Kent u mij als grapjes? Nou dan.

Iemand heeft alle fragmenten waarin Snape voorkomt op een rij gezet en dat levert een heel nieuw beeld op van zijn verhouding tot Harry Potter en zijn rol in het totale ‘drama’ dan via de fragmentjes en flash backs die we al kenden. De film duurt ongeveer 14 minuten, maar voor wie het nog niet gezien heeft: it’s magic, tragic magic.

 

Fascinerend – en ontroerend op een manier zoals ik dat niet heb beleefd bij het lezen van de boeken en het zien van de film. Nadat ik het twee jaar op de plank had laten liggen omdat het een kinderboek zou zijn, heb ik het eerste boek van de serie – nota bene in een vliegtuig op weg naar Oeganda – met plezier uitgelezen. Ja, het was een kinderboek, maar het was goed gedaan en op een aparte manier aantrekkelijk genoeg om te blijven lezen. Nu, vele jaren later en een dubbele cyclus van boeken en films later, denk ik nog steeds dat het de moeite waard van het lezen en kijken waard was, niet in het minst omdat je jaren mee mag groeien met een aantal karakters. Het is wel waar dat ik van de laatste delen het meeste plezier had. Een verassende diepte kwam opeens in het verhaal.

More than meets the eye

Maar ik heb onderschat hoe diep, tot ik deze clips van Snape in de juiste volgorde zag. Allereerst: hoe waanzinnig knap. Om over een lange periode van jaren aan een verhaal te bouwen dat zo gelaagd is als dat van Snape. Eerlijk gezegd verbleekt de prestatie van Boyhood daarbij. Kijk naar de in volgorde gezette fragmenten en je ervaart geen breuk, geen moment van toonverschil. Langzaam maar zeker wordt het verhaal en daarmee het karakter uitgediept. maar dat karakter zat er dus vanaf het begin in. Alan Rickman heeft in een interview verteld dat hij gevraagd werd voor de rol in de filmcyclus toen de eerste drie boeken verschenen waren. Hij zocht contact met haar, maar ze was erg gesloten. Ze zei dat het einde van het verhaal in een kluis lag en dat niemand dat einde mocht weten. Ze vertelde Rickman kennelijk net genoeg om de juiste toon te treffen: ‘There was more to him than meets the eye’.

De verkeerde vriend

En dan het verhaal zelf, zoals dat nu chronologisch wordt onthuld. Een jongen groei op met een meisje, Lily. Ze zijn onafscheidelijk. Hij is verliefd op haar. Wederzijds? Waarschijnlijk wel. Maar hij komt in het ‘slechte’ huis terecht en zij in het ‘goede’. Daar ontmoet ze een andere jongen, daar krijgt ze een relatie mee. Maar – en dat is wellicht het meest verassende van de perspectief wisseling van de zoon Harry Potter naar Snape – die jongen is geen ‘goede’ jongen, maar een kwalijke bully, een pester. Als Hij Die Niet Genoemd Mag Worden beiden ombrengt en baby Potter in leven blijft is Severus tegelijk ontroostbaar en verscheurd. Hij verzuurd verder en is onmiskenbaar ook de nare man die iedereen ziet, maar is ook de beschermer van het grootste geheim van Hogwarts. En elke keer als hij Potter ziet weet hij niet wie hij ziet: Lily of de vader. De ene zal hij liefhebben, de andere zal hij haten. Een verzachting in zijn emoties zal er nooit zijn, de pijn zal niet minder worden. Richting het einde zal hij in een bijna Jezus-in-de-woestijn achtig moment vragen of hij echt niet verlost kan worden van zijn dilemma. Ook voor hem zal geen verlichting zijn – en zal eerder sterven als Judas dan als Jezus. Het begrip komt later en te laat.

Hard hart

J.K. Rowlings moet een hard hart hebben gehad bij het schrijven van het karakter van Severus Snape. Hoe eendimensionaal is het karakter van Harry Potter in vergelijking met hem. Voor Snape geen verlichting, geen redding, geen nog lang zullen ze gelukkig zijn. Maar zo schrijvend wist ze iets te raken dat in andere magische sprookjes zelden benoemd wordt: dat veel liefde onbeantwoord blijft, dat het meisje er met de ploert vandoor kan gaan, dat je de puinhoop van anderen moet opruimen zonder beloond te worden, maar dat je daarin ook trouw aan jezelf en je liefde kan blijven en dat dat is wat overblijft.

Geef die man een Oscar: Alan Rickman als Severus Snape!

En oh ja, geef J.K. Rowling de Oscar voor toch nog onderschatte screenwriter.

Peter Noordhoek